Làm nông, lâm nghiệp hiệu quả từ cây giống cấy mô – Giải pháp nâng tầm nông nghiệp Phú Yên #64
Loading…
Reference in New Issue
Block a user
No description provided.
Delete Branch "%!s()"
Deleting a branch is permanent. Although the deleted branch may continue to exist for a short time before it actually gets removed, it CANNOT be undone in most cases. Continue?
Làm nông, lâm nghiệp hiệu quả từ cây giống cấy mô – Giải pháp nâng tầm nông nghiệp Phú Yên
Trong bối cảnh ngành nông – lâm nghiệp Việt Nam đang chuyển mình sang hướng sản xuất chất lượng cao, công nghệ nuôi cấy mô tế bào nổi lên như một chìa khóa quan trọng giúp nâng cao năng suất, chuẩn hóa giống cây trồng và đáp ứng các tiêu chuẩn mới của thị trường. Tại Phú Yên, nhiều đơn vị nghiên cứu và trung tâm ứng dụng công nghệ đã mạnh dạn đầu tư phương pháp này, đem lại những kết quả khả quan, góp phần mở ra hướng đi mới cho sản xuất nông – lâm nghiệp của tỉnh.
Độc giả có thể tìm hiểu thêm về các mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại: https://vigen.vn/
Công nghệ nuôi cấy mô không chỉ đơn thuần là nhân giống, mà còn là giải pháp tạo ra những cây giống sạch bệnh, đồng đều, tăng trưởng mạnh và có năng suất vượt trội. Tại Phú Yên, nhiều năm gần đây, các đơn vị chuyên môn đã tập trung nghiên cứu và đưa vào sản xuất nhiều loại giống cấy mô như:
Chuối cấy mô
Mía chất lượng cao
Các giống hoa lan, hoa cúc
Các loại cây dược liệu quý
Giống cây lâm nghiệp như keo lai, bạch đàn
Nhờ đặc tính đồng nhất về di truyền, cây cấy mô giúp các mô hình sản xuất quy mô lớn duy trì chất lượng ổn định, tránh tình trạng thoái hóa giống vốn thường gặp ở phương pháp truyền thống.
1.1. Cây lâm nghiệp cấy mô: Giải pháp nâng cao năng suất rừng trồng
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Trạm Thực nghiệm giống lâm nghiệp (Trung tâm Giống nông nghiệp, Sở NN-PTNT), cho biết hiện nay người dân vẫn nhân giống bằng hạt hoặc giâm hom, đặc biệt đối với cây bạch đàn và keo. Tuy nhiên:
Nhân giống bằng hạt khiến cây dễ thoái hóa, sinh trưởng chậm, phân cành sớm.
Giâm hom cho số lượng hạn chế, không đáp ứng nhu cầu trồng rừng tăng cao.
Vì vậy, Trạm đã đẩy mạnh nhân giống bằng nuôi cấy mô, cung ứng cây keo lai và bạch đàn cấy mô cho nhiều hộ dân. Thực tế cho thấy:
Cây cấy mô phát triển nhanh,
Thích nghi tốt với điều kiện khí hậu của Phú Yên,
Ít ngã đổ, tăng hiệu quả trồng rừng,
Cho chất lượng gỗ cao hơn so với giống truyền thống.
1.2. Chuối cấy mô – Nâng giá trị kinh tế và tăng sản lượng ổn định
Trước đây, người dân chủ yếu tách chồi từ cây mẹ để trồng chuối. Tuy nhiên, giống truyền thống thường bị thoái hóa, trái nhỏ, buồng ít và chất lượng giảm.
Nhằm cải thiện năng suất, nhiều đơn vị như:
Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ (Sở KH-CN)
Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao
Trung tâm Giống nông nghiệp Phú Yên
…đã triển khai nhân giống chuối bằng công nghệ cấy mô.
Anh Đặng Đức Vàng (xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh) cho biết:
Chuối cấy mô ban đầu nhỏ nhưng tăng trưởng cực nhanh,
8–9 tháng là trổ buồng, nhanh hơn chuối truyền thống 3–4 tháng,
Thu hoạch sớm, giảm rủi ro thời tiết,
Năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn đáng kể.
Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy cấy mô không chỉ là công nghệ phòng thí nghiệm mà thực sự mang lại giá trị kinh tế thiết thực cho người dân.
Mặc dù tiềm năng lớn, công nghệ cấy mô ở Phú Yên vẫn đối mặt nhiều khó khăn:
Đa số phòng nuôi cấy quy mô nhỏ
Thiếu nhân lực có chuyên môn sâu
Chi phí vận hành cao
Giá thành cây giống cao hơn 4–5 lần cây giâm hom
Ông Trần Văn Hóa, Trưởng Phòng Kỹ thuật Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên, chia sẻ:
Năm 2020, công ty trồng mới 633 ha rừng, trong đó có 242 ha trồng bằng keo lai cấy mô. Tuy nhiên, do nguồn cung trong tỉnh thiếu, công ty phải nhập cây cấy mô từ Bình Định với giá 2.000 đồng/cây, cao hơn giống giâm hom (700 đồng/cây).
Để chủ động hơn, công ty đang xây dựng vườn đầu dòng và dự kiến đầu tư phòng cấy mô nhằm tự sản xuất giống chất lượng cao trong những năm tới.
Ông Trần Hưng Lợi, Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp Phú Yên, cho biết bên cạnh những ưu điểm vượt trội, phương pháp cấy mô vẫn có một số hạn chế:
Chi phí đầu tư phòng lab lớn
Quy trình kỹ thuật phức tạp
Giá cây giống cao
Nhiều cơ sở ngoài tỉnh sản xuất ồ ạt, không đúng quy trình, tiềm ẩn rủi ro cây mang mầm bệnh
Vì vậy, người dân khi mua cây giống cấy mô nên lựa chọn các cơ sở uy tín, có quy trình rõ ràng, đảm bảo chất lượng.
Bên cạnh chất lượng cây giống, kỹ thuật chăm sóc sau trồng cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt với những cây trồng giá trị cao như dừa sáp, chuối, các loại cây đặc sản.
Người trồng có thể tham khảo thêm hướng dẫn chuyên sâu về kỹ thuật chăm sóc sau trồng tại:
https://vigen.vn/nhan-giong-dua-cay-mo-phong-thi-nghiem/
Những quy trình chuẩn giúp:
Tăng tỷ lệ sống của cây invitro
Giảm sốc môi trường khi chuyển từ chai mô ra vườn
Đảm bảo cây phát triển mạnh, cho năng suất tối ưu
Công nghệ nuôi cấy mô đang góp phần quan trọng đưa nông – lâm nghiệp Phú Yên tiến gần hơn đến mục tiêu sản xuất chất lượng cao, bền vững và hiệu quả hơn. Dù còn nhiều thách thức về nguồn cung và chi phí, nhưng tiềm năng mang lại là rất lớn:
Cây giống chất lượng vượt trội
Tăng năng suất rừng trồng và cây ăn quả
Giảm nguy cơ thoái hóa giống
Chủ động nguồn giống sạch bệnh
Nâng cao thu nhập cho người dân
Trong tương lai, khi các đơn vị trong tỉnh tiếp tục đầu tư mở rộng phòng mô, nâng cao kỹ thuật và chủ động sản xuất giống quy mô lớn, công nghệ cấy mô chắc chắn sẽ trở thành nền tảng quan trọng giúp nông nghiệp Phú Yên phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn.